Uzun yıllar iç savaşla anılan Lübnan, komşusu Suriye’de süren iç savaşın yükünü en çok taşıyan ülkeler arasında.

Siyasi parti ve milis hareketi Hizbullah’ın Suriye’deki mezhep temelli iç savaşa doğrudan müdahil olması, Lübnan’ın uzun seneler suikastlar ve İsrail ile yaşanan savaşlar dolayısıyla sarsılan ekonomik, siyasi ve sosyal yapısına büyük darbe vurdu. 

KÜNYE 

Nüfus: 6,2 milyon civarında (2017 tahmini)

Etnik yapı: Yüzde 95 Arap, yüzde 2 Ermeni

Yüzölçümü: 10 bin 400 kilometrekare 

Dil: Resmi dil Arapça ancak halkın ekseriyeti Fransızca ve İngilizce konuşabiliyor. Lübnan, Fransızca konuşan ülkeler topluluğu (Frankofon) içinde yer alıyor.

Din: Yüzde 54 Müslüman, yüzde 40,5 Hristiyan, yüzde 5,6 Dürzi. 

Para Birimi: Lübnan Livre 

GENEL DURUM

İsrail ile 81, Suriye ile 403 kilometre sınıra sahip Lübnan, ülkede 15 yıl süren iç savaştan önce farklı dinlerden insanların bir arada yaşadığı, sosyal yapının gerektirdiği politik dengenin sağlandığı Ortadoğu'nun gelişmiş ülkeleri arasında bulunuyordu.

Ancak ülkede istikrar, Arap-İsrail çatışması sonucu Lübnan'a gelen Filistinlilerin çoğalmasıyla bozulmaya başladı. Özellikle 1970'lerden itibaren Müslümanlar, ülkede demografik üstünlüğü elde etti. Böylece ülkede başlayan Müslüman-Hristiyan mücadelesi, 13 Nisan 1975'te iç savaşa dönüştü.

İç savaş, Lübnan'da çok ağır maddi hasar ve can kaybına yol açtı. 150 bin Lübnanlının hayatını kaybettiği savaş 1991 yılında resmen sona erdi. Lübnan, 1976 Riyad Antlaşması ile bölgeye 30 bin kişilik askeri güç gönderen Suriye'nin belirli ölçüde “eyaleti” durumuna geldi. Ancak 2005 yılında patlak veren ve eski Başbakan Refik Hariri’ye düzenlenen suikastla sonuçlanan kriz sonrası Suriye ülkeden askerlerini geri çekti. 

12 Temmuz 2006’da başlayan İsrail-Lübnan krizinde İsrail’in hava saldırıları sırasında Lübnan ve Beyrut kentinin, özellikle güney kısmı ağır hasar gördü, ülke ekonomisi çökme noktasına geldi.

EKONOMİ

Ülkenin gayri safi yurtiçi hasılası 2017 tahminlerine göre, 52,7 milyar dolar seviyesinde. Kişi başına düşen milli gelir de 19 bin 500 dolar civarında. 

Büyüme oranı yüzde 1,5 olan Lübnan’ın ihracatı 4, ithalat 18 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ülkedeki enflasyon yüzde 3,1, işsizlik oranı yüzde 25.

SİYASİ DURUM

Çok sayıda dini ve etnik grubun bir arada yaşadığı Lübnan’daki siyasi yapı, ülkenin kurucu belgesi olarak tanımlanan Ulusal Pakt kapsamında, siyasi makamların mezhepler arasında orantılı olarak paylaştırılması esasına göre oluşturuldu. Ulusal Pakt ile Cumhurbaşkanının Maruni, Meclis Başkanının Şii, Başbakanın Sünni olması ve Parlamento üyelerinin Hıristiyanlar ile Müslümanlar arasında yarı yarıya paylaşılması kararlaştırıldı.

Son dönemde ülkede cumhurbaşkanlığı koltuğu 2,5 yıl boyunca süren siyasi kriz nedeniyle boş kaldı. Ekim 2016’da Özgür Yurtsever Hareketi Lideri Mişel Avn’ın Meclis tarafından cumhurbaşkanı seçildi.

Avn'ın hükümeti kurmakla görevlendirdiği Müstakbel Hareketi lideri Saad Hariri de yaklaşık bir buçuk ayda yeni kabineyi oluşturdu ve meclisten güvenoyu alarak başbakanlık koltuğuna oturdu.

Lübnan’da yaklaşık 6 ay süren görüşmelerden sonra hükümet ve meclis yeni seçim sistemi kabul etti ve genel seçimler Mayıs 2018’de yapıldı.

Lübnan'da 9 yıl aradan sonra yapılan ve önceki seçimlere kıyasla kurulan ittifaklarda büyük değişimler yaşanan meclis seçiminde, Hizbullah ve Emel Hareketi ittifakının yanı sıra Lübnanlı Maruni Hristiyan Semir Caca'nın liderliğindeki Lübnan Güçleri Partisi de büyük ilerleme kaydetti.

Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın partisi Özgür Yurtseverler Hareketinin milletvekili sayısı 22'den 18'e, Başbakan Saad Hariri'nin partisi Müstakbel Hareketinin milletvekili sayısı 34'den 21'e düştü.

Ülkede hükümet kurma çalışmaları sürüyor.