De CTG overkoepelt de toezichtscommissies die aan elke gevangenis verbonden zijn en na moeten gaan of de leefvoorwaarden in de cellen voldoende menselijk zijn. De commissieleden kunnen altijd in de cellen voor controle op de naleving van de rechten van gedetineerden. Hun rapport is vernietigend voor de overheid.

80 procent gevangenen aan drugs

.. De CTG zegt dat hij niet au sérieux wordt genomen. Zijn commissies worden tegengewerkt, brieven van gedetineerden verdwijnen. De CGT, die nu onder de minister van Justitie valt, wil in de toekomst onder parlementaire voogdij komen en eist dat zijn commissies de minister van Justitie kunnen bevelen om een wantoestand binnen een bepaalde tijd recht te zetten. Dat kan nu niet. De CGT verwacht niet dat er snel verbetering komt in de aangeklaagde wantoestanden.

.. De hygiëne in de cellen laat te wensen over. In Merksplas worden de kruiken voor de waterbedeling onvoldoende gereinigd, terwijl sommige gedetineerden erin urineren. Merksplas heeft ook onvoldoende schoenen. De dekens en matrassen worden slecht gereinigd. De CTP eist jaarlijks een reinigingsoperatie van de oudere gevangenissen tegen schimmels, ratten en ongedierte.

.. Het voedingsbudget (4 euro per dag per gevangene) is te laag en het wordt berekend op basis van het aantal cellen, niet op basis van het aantal feitelijke gevangenen.

.. De brandveiligheid is niet in orde in Merksplas (“zeer ernstige situatie”), Dendermonde en Mechelen.

.. De medische zorgen zijn gebrekkig: te weinig personeel, te lange wachttijden, erg beperkte psychologische hulp. De psychologen zijn vooral bezig met expertises voor het gerecht, niet met hulp aan gedetineerden. Die taak wordt zwaar verwaarloosd.

.. Het geweld onder gedetineerden neemt toe. 70 tot 80 procent heeft drugsproblemen.

Collectieve expressie

.. De bezoekuren zijn te star. Ze moeten flexibeler worden, zeker voor bezoekers uit het buitenland.

.. Als gebruik van geweld tegen een gedetineerde nodig is, dan moet dat worden gefilmd om discussie te voorkomen.

.. De gevangenen moeten een recht op collectieve expressie krijgen in een orgaan dat hen vertegenwoordigt.

.. Iedere gevangenis moet één ambtenaar krijgen die zich voltijds bezighoudt met het zoeken naar werk voor de gedetineerden in de gevangenis zelf. Nu is er overal een tekort aan werk. In Leuven-Centraal lopen de wachttijden op tot 9 maanden. Er is ook teveel favoritisme bij het bedelen van werk. Bovendien moeten de gevangenen een minimale sociale zekerheid krijgen, zoals buiten.

.. Er moet een minimumdienst bij stakingen van cipiers komen.

John DE WIT

Lees meer over deze thematiek op de expertenpagina van John De Wit