De jubelton verdwijnt, maar er blijven nog genoeg manieren om belastingvrij te schenken

De regeling was direct enorm populair, maar ze bleek geen lang leven beschoren. Komend jaar beperkt de fiscus de genereuze mogelijkheid om geld te schenken die de ‘jubelton’ is gaan heten. Van het toegestane bedrag om kinderen te ondersteunen bij aankoop van een huis, verbouwing of aflossing op de hypotheek blijft nog een kwart over.

De jubelton kwam er kort na de financiële crisis, waarin menig koophuis ‘onder water’ was geraakt. Als steuntje in de rug op de woningmarkt mochten ouders hun kinderen in 2013 en 2014 onbelast tot 100.000 euro schenken.

Na een korte onderbreking kreeg de tijdelijke regeling vanaf 2017 haar huidige vorm. Nu mogen ook andere mensen dan de eigen ouders 18- tot 40-jarigen zo’n grote belastingvrije schenking doen. En het bedrag is inmiddels door indexering opgelopen tot 106.671 euro.

In de praktijk heeft de regeling vooral jonge kopers geholpen hun concurrentiepositie op de woningmarkt te verbeteren, ziet financieel planner Richard Bloedjes uit het Noord-Hollandse Limmen. „De woningmarkt is zo verstoord dat het voor gewone mensen met een beetje spaargeld niet meer te doen is om een huis te vinden. De jubelton is een heel mooi instrument om kinderen een zetje te geven.”

Maar de regeling gaat dus op de schop. Lang niet iedere jongere kent immers gulle schenkers, terwijl juist starters op de woningmarkt de huizenprijzen zagen stijgen door de komst van een bevoorrechte groep koopkrachtiger 40-minners. Daarom gaat het maximaal vrijgestelde schenkbedrag komend jaar terug naar 27.231 euro.

Meer schenkingen

Dat zal dit lopende jaar leiden tot een scherpe stijging van het aantal schenkingen, verwacht fiscaal jurist Pim Koopman. „Zo gunstig als de regeling nu is, gaat ze niet meer worden. Als mensen erover denken hun kinderen geld te schenken, zullen ze dat dit jaar moeten doen als ze nog van de riante vrijstelling gebruik willen maken.”

Het gaat er dan primair om dat die grote schenking nog in 2022 wordt geregeld – het geld hoeft niet dit jaar te worden gebruikt. Zo is er drie jaar de tijd om een huis te kopen of verbouwen of af te lossen op de hypotheek. Ook heeft de regeling een mogelijkheid de schenking in drieën te delen. Daardoor is het een optie dit jaar bijvoorbeeld zo’n 35.000 euro over te maken en dan in 2023 en 2024 nog een keer een vergelijkbaar bedrag.

Ofschoon de gunstigste regeling verdwijnt, resteren er nog mogelijkheden om belastingvrij te schenken. Zo blijft het mogelijk eenmalig 27.231 euro te geven. Afgezet tegen de jubelton lijkt dat klein bier, maar in de praktijk is het verschil minder groot. Veel schenkers geven nu al flink minder dan het maximum: de gemiddelde ‘jubeltongift’ was afgelopen jaren 66.000 euro.

Daarnaast blijft een jaarlijkse vrijstelling bestaan van 5.677 euro voor een schenking van een ouder aan een kind. Dit bedrag is in 2022 overigens 1.000 euro lager dan vorig jaar – vanwege de coronacrisis was de vrijstelling tijdelijk verhoogd. Wie een aantal jaar achter elkaar deze regeling gebruikt en die combineert met de eenmalige vrijstelling, komt in zeven jaar alsnog aan die 66.000 euro.

Lees ook Het kabinet-Rutte IV vergroot de problemen met wonen

Leenconstructie

Met een leenconstructie blijft het ook mogelijk in één keer een groot bedrag over te dragen en te helpen bij de aankoop van een woning. Belastingtechnisch is dat ook nog eens gunstiger dan de jubelton. De ontvanger krijgt dan namelijk hypotheekrenteaftrek.

De rente mag daarbij 4 tot 4,5 procent zijn, weet financieel planner Bloedjes. Dat is een stuk hoger dan wat nu gangbaar is bij een bank. Daardoor valt de renteaftrek voor zo’n familielening een stuk hoger uit. „De kinderen betalen de rente aan hun ouders. Die schenken een deel daarvan terug. Zo krijgen de ouders ook wat rendement op hun spaargeld.” Het bedrag aan renteaftrek kan dan gelijk zijn aan het bedrag dat de kinderen aan de ouders betalen. Zo kost de lening de kinderen per saldo niets.

Deze fiscaal gunstige constructie kent een nadeel. Banken kunnen namelijk de maximale hypotheeklening verlagen als een huizenkoper andere schulden heeft. Sommige banken doen dit ook bij een lening van de ouders. Dat betekent dat de kinderen niet bij elke bank terechtkunnen. Daarom is het niet alleen belangrijk een bank te kiezen die meewerkt, maar ook de leenafspraken tussen ouders en kinderen goed vast te leggen. Duidelijk moet zijn dat het kind inderdaad geen extra kosten heeft.

Bloedjes denkt dat een leenconstructie vaak een betere optie is dan een schenking. Dat geldt vooral als er meer kinderen zijn. „Ik heb mensen er wel voor behoed om zomaar 80.000 euro te schenken. De andere kinderen kunnen later ook vragen om een schenking. Als je het geld daarentegen uitleent, hebben alle kinderen bij het overlijden van de ouders een vordering.” Daarmee heeft ieder kind een gelijk voordeel.

Hoewel de jubelton en de woningschenking veel aandacht trekken, gaat er meer geld om in ‘gewone’ belastingvrije schenkingen. Van de 4,1 miljard euro die met een vrijstelling werd geschonken in 2019 – het jongste jaar waarover het CBS cijfers heeft – viel 78 procent onder de gangbare schenkingsregeling.

Schenkingsplan

Ouders en kinderen die veel kapitaal hebben over te dragen, kunnen daartoe een zogeheten schenkingsplan opstellen. Doel ervan is dat vermogen tegen een gunstig belastingtarief bij de kinderen te krijgen. Zo’n plan begint met kijken naar het vermogen – spaargeld, beleggingen, waarde van het huis – en de levensverwachting van de schenker. Dan valt te berekenen wat de schenker in ieder geval per jaar nodig heeft om in het eigen levensonderhoud te voorzien.

Jurist Koopman meent dat een schenkingsplan al interessant is voor een ouder met ruim 120.000 euro vermogen per kind. „Tot dat bedrag is het ouder-kindtarief in de erfbelasting 10 procent, daarboven 20 procent. Het doel van het plan is, kort gezegd, tijdens je leven nog zo veel mogelijk te schenken tegen maximaal 10 procent, waardoor zo min mogelijk van het vermogen bij een erfenis in die 20 procent valt.”