Evides Industriewater levert zwembaden vol extreem schoon water als basisingrediënt voor groene waterstof

Op de Tweede Maasvlakte wordt gebouwd aan de energietransitie. Daar verschijnt binnenkort Europa’s grootste installatie voor groene waterstof, van Shell. Voor de productie van deze energiedrager is niet alleen veel groene stroom nodig, maar ook water, immers het basisingrediënt van waterstof. Dit water moet extreem schoon zijn, omdat de kleinste vervuiling de elektrolysers (de installaties die waterstof produceren) kunnen beschadigen.

Hoewel Nederlands kraanwater kwalitatief heel goed is, is het niet geschikt voor waterstofproductie. Daarom ontvangt Shell het straks uit een fabriek van Evides Industriewater. Het bedrijf is een onderdeel van Evides Waterbedrijf, dat verantwoordelijk is voor de levering van drinkwater in de regio Rotterdam.

Als de waterstoffabriek van Shell straks op volle toeren draait, verbruikt deze dagelijks 650 duizend liter van het zogenoemde demiwater, elke vier dagen een olympisch zwembad vol. De fabriek van Evides die dit water moet gaan leveren, bestaat al en levert aan de industrie in het havengebied, dat het water aftapt van een ringleiding van 69 kilometer die door het gebied loopt. Hier wordt een leiding van 6 kilometer aan toegevoegd voor de waterlevering aan Shell.

Kaart van Rotterdam

Algemeen directeur Annette Ottolini staat op van de vergadertafel in haar kantoor en loopt naar een grote kaart van Rotterdam en omstreken die aan de muur hangt. ‘Kijk, hier staat-ie’, wijst ze naar de Maasvlakte. ‘En hier halen we ons water vandaan’, wijst ze op het Brielse Meer, een stukje verderop op de kaart.

Er dreigen drinkwatertekorten en verergeren de problemen niet als de industrie door de energietransitie nog meer water gaat gebruiken? Het is een vraag die Ottolini de laatste tijd vaak krijgt.

Een terechte zorg, zegt ze. Want Nederland mag dan een waterland zijn, de drinkwatervoorziening loopt daadwerkelijk gevaar, zoals diverse watermaatschappijen de afgelopen maanden al stelden. Afgelopen oktober waarschuwde Ottolini’s collega, Vitens-topman Jelle Hannema, nog voor Spaanse toestanden in Oost-Nederland, dat ’s zomers steeds vaker zucht onder watertekorten. Ook vervuiling is een nijpend probleem.

Maar, zegt ze, de energietransitie leidt niet per se tot een nog grotere waterzucht. De vraag naar water daalt ook door de transitie, doordat naburige kolencentrales in 2030 dicht moeten. Ook die gebruiken veel demiwater. De groei en de afname van de vraag zullen voorlopig in balans zijn, denkt Ottolini. Per saldo leidt de energietransitie dus niet per se tot een hoger waterverbruik.

Water voor de industrie concurreert ook niet met de drinkwatervoorziening, stelt de directeur. De bron voor de industrie is het Brielse Meer, zoals ze net aanwees. En deze bron wordt niet gebruikt voor drinkwater.

Nieuwe Maas

En de Nieuwe Maas dan, die oneindig breed door Rotterdam stroomt, kan dat water niet worden gebruikt? Helaas. ‘Te zout.’ Zeker sinds de uitdieping van de Nieuwe Waterweg stroomt er meer Noordzeewater richting de stad en om zoutwater te ontdoen van mineralen is tot vijf keer meer energie nodig. ‘Wat er niet in zit, hoef je er ook niet uit te halen’, schetst Ottolini. Daarom haalt het bedrijf ‘laagwaardig’ zoet water uit het Brielse Meer. Het zuiveren daarvan vergt ongeveer 1,1 kilowattuur per kubieke meter, minder dan het verbruik van een vaatwasser.

Sommige industrieën gebruiken trouwens wel drinkwater, bijvoorbeeld voor de levensmiddelenproductie en de farmaceutische industrie. Voor demiwater volstaat dus ‘laagwaardig water’, dat in een aantal stappen wordt gezuiverd tot er pure H₂O resteert. Ottolini: ‘Daar zit dus echt helemaal niks meer in.’

Waarmee het trouwens meteen ongeschikt is als drinkwater. ‘Als jij en ik het zouden drinken, zijn we er binnen de kortste keren geweest.’ Doordat alle mineralen uit demiwater zijn gehaald, onttrekt dit water, als je het zou drinken, vervolgens weer mineralen aan het lichaam. ‘Daar word je niet gezonder van.’

Een van de redenen dat de Rotterdamse industrie veel demiwater gebruikt is dat het geen corrosie veroorzaakt in de installaties. Zout water versnelt corrosie, dus als je het zout eruit haalt, worden de leidingen niet aangetast. En met schoon water kunnen zich minder vaste stoffen vastzetten in de leidingen.

Evides levert al demiwater aan honderden klanten als gassenproducent Air liquide, BP, maar ook chemiebedrijf BASF en kunstmestproducent Yara. En dus aan Shell. Evides heeft twee fabrieken in het industriegebied, die samen 2.200 kuub demiwater per uur kunnen produceren.

De waterstoffabriek van Shell heeft straks zo’n 25 kuub per uur nodig, dus dat valt nogal mee, zegt Ottolini. Of de vraag uiteindelijk zal groeien, is nog niet duidelijk. Evides heeft hier onderzoek naar laten doen, maar op basis van de scenario’s is nu nog niet te zeggen of de productie flink zal groeien of niet.

Google

Evides is het enige waterbedrijf dat op grote schaal demiwater produceert, vooral vanwege de Rotterdamse haven. Het is ook actief in de Antwerpse haven en heeft een samenwerking met het Groninger waterbedrijf, omdat daar naar verwachting op termijn ook veel waterstof geproduceerd gaat worden. Evides heeft er een waterzuivering gebouwd voor onder meer Google, dat er zijn datacentra mee koelt.

Het bedrijf is al actief in België en Duitsland en kijkt of er in de toekomst ook mogelijkheden zijn in het Verenigd Koninkrijk. ‘We hopen daar in 2024 een project te doen met industrieel water.’ Wat voor project dit wordt, kan de directeur nog niet zeggen.

Ottolini is trots op de industriële waterproductie van haar bedrijf. We zijn eigenlijk een soort watertovenaars, zegt ze. ‘Vertel ons welk soort water je nodig hebt en we kunnen het voor je maken.’