Zuhal Demir start verkennende gesprekken met Nederland voor een samenwerking bij de bouw van kerncentrales

Demir hoopt door een link met de nieuwe Nederlandse kerncentrales de Vlaamse energiebevoorrading voor de lange termijn te versterken. “Energie is een basisvoorziening en daar kan je niet omzichtig genoeg mee omspringen,” zegt ze. “Samen met de Nederlandse collega’s willen we het gesprek aangaan over de lange termijn, waarbij een Vlaams-Nederlandse samenwerking of co-investering bij de bouw van nieuwe kerncentrales in Nederland voor mij tot de opties behoort. We moeten noodgedwongen op meerdere paarden wedden om onze energievoorraad te versterken voor de toekomst en onze fossiele energieafhankelijkheid af te bouwen.”

De démarche zelf en de timing van Demir zijn opmerkelijk. Premier Alexander De Croo (Open VLD) en federaal minister Tinne Van der Straeten (Groen) onderhandelen al maandenlang moeizaam met exploitant Engie over het langer openhouden van meerdere kernreactoren in Doel en Tihange, voorlopig zonder resultaat.

Afgelopen week zat de federale regering ook samen om de energiebevoorrading voor de winter van 2025-2026 te veilig te stellen. Duitsland en Frankrijk zullen in de toekomst wellicht minder stroom uitvoeren, wat ons land in de problemen kan brengen. De verlenging van de twee jongste kerncentrales ligt ook maar vast voor tien jaar. Demir plaatst daar nu haar eigen initiatief tegenover om stroom naar Vlaanderen te brengen. Op de radio maakte ze duidelijk dat ze het getalm van de federale regering beu is. “Vlaanderen moet slim zijn. Ik blijf niet aan de kant staan als ik zie hoe Tinne Van der Straeten omgaat met het dossier.” Demir voegde er ook nog fijntjes aan toe dat ze in Nederland, waar er ook een liberale premier is, wél voor kernenergie kiezen.

“Hoewel iedereen ervan uitgaat dat de Vlaamse bevoegdheden zich niet inlaten met nucleaire energieproductie, staat niets Vlaanderen in de weg om binnen haar bevoegdheden samen te werken met de Nederlandse regering,” zegt de Genkse minister. Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap investeerde de voorbije jaren meer dan 1,5 miljard euro in hernieuwbare energie, warmtenetten en renovaties. Ook een co-investering in kernenergie via Nederland behoort tot de mogelijkheden.

De site van Borssele in Zeeuws Vlaanderen is de voorkeurslocatie voor de geplande investering, laat het kabinet-Demir nog weten. Dit onder meer vanuit de overwegingen inzake draagvlak, personeel en koelwater. Borssele ligt ook dicht bij de Vlaamse grens.

Demir: “De federale regering sloot pas de kerncentrale van Doel 3 en ook Tihange 2 doet volgende maand de deuren dicht. De federale wet op de kernuitstap is intussen ook nog niet herzien. Tegelijk stel ik verheugd vast dat in Nederland de omgekeerde beweging wordt gemaakt. De Nederlandse regering besliste gisteren over de bouw van twee nieuwe kerncentrales en start nu een onderzoek naar de financiering en modaliteiten ervan. Dat biedt voor Vlaanderen dus ook opportuniteiten. Als we op die manier er in kunnen slagen een gezamenlijk lagelanden-energieplan te bekomen dat de energiebevoorrading in Vlaanderen voor de toekomst versterkt, moeten we niet twijfelen”, zegt Demir.

De Nederlandse regering heeft vooropgesteld om het noodzakelijke milieuonderzoek op te starten, dat ook een internationale publieke consultatie zal omvatten. Tegen 2024 wil de Nederlandse regering ook alle mogelijke alternatieve financieringspistes onderzocht hebben. Met haar voorstel speelt Demir daar dus op in.