Gryzonie

(Rodentia, Glires), rząd zwierząt ssących, do którego należą drobne zwierzęta, niewiększe nad 1 m., o postaci różnorodnej. W uzębieniu ich charakterystyczny brak kłów, natomiast siekacze bez korzenia o nieskończonym wzroście, wykształcone dłótowato. Dzięki tej właściwości siekaczy g. muszą ciągle gryźć, by je ścierać w miarę narastania. Zębów trzonowych zmienna ilość, czasem brak ich zupełnie, jak np. u Muridae. Chodzą na całej stopie, palce ruchome. opatrzone pazurami, rzadziej paznokciami. Przeważna ilość g. to zwierzęta roślinożerne, nieliczne tylko są wszystkożerne. Żywią się częściami twardemi, jak n. p. łodygami, korzeniami, ziarnem, owocami. Wiele wśród g. buduje skomplikowane gniazda i nory, gdzie składają zapasy na zimę. Niektóre zapadają w sen zimowy, inne natomiast odbywają wędrówki. Rodzą naraz parę młodych i to 4—6 razy do roku. Samica posiada na stronie brzusznej szereg gruczołów mlecznych. Do rozprzestrzenienia niektórych g. (np. szczury i myszy) przyczynił się człowiek. G. dzielimy na podrzędy: 1)  D u p l i c i d e n t a t a  (Lagomorpha), które posiadają w szczęce górnej dwie pary siekaczy pokrytych na całej powierzchni szkliwem. Należą tu rodziny: Ochotonidae i Leporidae. 2)  S i m p l i c i d e n t a t a , w szczęce górnej posiadają jedną parę siekaczy, pokrytych tylko na zewnętrznej powierzchni szkliwem. Należy tu większość rodzin: Aplondontidae, Sciuridae, Castoridae, Geomyidae, Anomaluridae, Myoxidae, Dipodidae, Muridae, Bathyergidae, Octodontidae, Hystricidae, Coendidae, Caviidae.
Podobne hasła
Gryzonów kanton