Het gebaar voor klimaatklever is de nieuwste aanwinst. Een klimaatklever is volgens Van Dale "een activist die zich aan een object van symbolische waarde vastplakt om de aandacht van het publiek te vestigen op de klimaatproblematiek". De term is vorig jaar verkozen tot Woord van het Jaar.
In 2022 lijmden klimaatactivisten zich meerdere malen vast aan tafels, aan kunstwerken en aan de vloer bij tentoonstellingen. Daarom worden zij in klimaatdiscussies weleens klimaatklevers genoemd.
Onlangs is ook het woord 'stikstof' aan de Nederlandse gebarentaal toegevoegd. Stikstof is in het onderwijs een belangrijke term. Speciaal voor het onderwijs zijn 2.500 gebaren toegevoegd aan de standaard gebarentaal.
Voor bijvoorbeeld broeikasgas, CO2-uitstoot, fossiele brandstof, recyclen, ecosysteem en biodiversiteit bestaan al langer gebaren.
De Nederlandse gebarentaal
- In Nederland wonen ongeveer anderhalf miljoen dove of slechthorende mensen.
- Daarvan zijn 30.000 mensen doof geboren. Voor hen is gebarentaal hun moedertaal.
- De Nederlandse gebarentaal bestaat uit meer dan zeventienduizend gebaren.
- Binnen gebarentaal zijn er veel regionale verschillen. Maar vijfduizend gebaren zijn gestandaardiseerd en worden dus landelijk gebruikt.
Nog vier klimaattermen op de planning
Inmiddels staan ook vier andere klimaattermen op de planning: 'El Niño', 'antropogeen', 'ontzwaveling' en het 'albedo-effect' (zie hieronder voor uitleg). Het is nog niet duidelijk wanneer ze aan de Nederlandse gebarentaal worden toegevoegd.
Daarvoor is eerst een discussie in het zogenoemde Gebarenatelier nodig. Een grote groep dove mensen komt dan bij elkaar om ideeën uit te wisselen. "Afhankelijk van de termen worden er verschillende dove mensen bij betrokken die bepaalde affiniteit met of kennis van het onderwerp hebben", legt Corline Koolhof, adjunct-directeur van het Nederlands Gebarencentrum, uit aan NU.nl. "Uiteindelijk leidt zo'n discussie tot een gebaar dat voor iedereen acceptabel is."
Voor sommige termen bestaan (nog) geen gebaren. Dove of slechthorende mensen moeten een woord dan spellen met het handalfabet of op een andere manier uitleggen wat ze bedoelen. Dat kan tijdrovend zijn.
Dat ervoer ook de dove Britse wetenschapper Audrey Cameron. Zij werkt aan de universiteit van Edinburgh en vertelde aan BBC News dat zij jarenlang moeite had met klimaatdiscussies. Onlangs zijn de termen 'broeikasgassen' en 'koolstofvoetafdruk' toegevoegd aan de Britse gebarentaal, die inmiddels tweehonderd gebaren voor klimaattermen bevat.
Deze klimaattermen worden binnenkort toegevoegd:
- El Niño: een natuurverschijnsel waarbij het zeewater flink opwarmt, wat tot extreem weer in Zuid-Amerika en Australië leidt.
- Antropogeen: door mensen teweeggebracht. Volgens wetenschappers is de huidige klimaatverandering antropogeen.
- Ontzwaveling: zwavel uit grondstoffen of producten verwijderen om onder meer luchtvervuiling tegen te gaan.
- albedo-effect: als zonlicht dat op de aarde valt wordt teruggekaatst naar de ruimte. Het effect is sterker als het licht valt op witte oppervlaktes, zoals ijsvlaktes. Dit heeft invloed op de temperatuur op aarde.
NUjij: Uitgelichte reacties