Hoe studenten zelf het kunstonderwijs verbeteren
Zo’n tien jaar geleden gingen de eerste hbo-masteropleidingen Kunsteducatie van start. Inmiddels telt Nederland zeven van deze opleidingen waarin studenten zich verdiepen in de verbetering van hun eigen praktijk en het (kunst)onderwijs in den breedte. De studenten zijn dan ook voornamelijk professionals met enige jaren werkervaring.
Maandag presenteerde een groep HKU-studenten hun afstudeeronderzoeken aan een vol lokaal gevuld met familie, vrienden en maatschappelijke partijen. Daarin toonden zij het product van een half jaar onderzoek en onderwerp waarin zij hun persoonlijke ambitie kunnen laten zien. Uitgangspunt: een probleem waar ze in hun eigen praktijk tegenaan zijn gelopen. Het doel van het ontwerp is dan ook dat het geïmplementeerd kan worden in het onderwijs en kan bijdragen aan de verbetering van kunsteducatie.
Opkijken tegen kunstgeschiedenis
Jacobine van Leeuwen, docent beeldende vorming, maakte gebruik van gameprincipes en ontwierp een spel dat leerlingen leert om breder naar kunst te kijken. Ze merkte dat veel leerlingen beeldende vorming heel leuk vinden maar vaak ook juist opkijken tegen kunstgeschiedenis. “In mijn spel Spiegelstenen leren 4-havo studenten kritisch te kijken naar hun eigen kunstwerken en die van hun klasgenoten. Door dit te doen leren ze de kunsttheorie hieraan te koppelen.”
Meerdere studenten maken gebruik van dit soort gameprincipes in het afstudeerproject. Ludodidactiek Het doel van ludodidactiek is dat leerlingen en studenten intrinsiek worden gemotiveerd en op basis van nieuwsgierigheid kennisoverdracht wordt gestimuleerd. De HKU is bezig met een ontwikkelprogramma wat zich richt op het opleiden van experts op het gebied van ludodidactiek en de ontwikkeling van educatieve producten die kunnen worden ingezet. , onderwijs op basis van spelprincipes, is een actueel thema dat aan bod komt in de HKU-master en veel naar voren kwam in de ontwerpen van de studenten.
Kim Jansen, muziekdocent, ontwikkelde bijvoorbeeld een spel waarbij basisscholieren uit groep acht zelf hun eindejaarsmusical ontwikkelen van start tot einde. “Ik vond het zonde dat scholen steeds vaker kant-en-klare voorstellingen inkopen. Zo wil ik de regie weer aan studenten geven.” Hierin is de ene leerling de regisseur, een ander doet de grime, en de leraar neemt de voor de hand liggende rol van producent. Getuige de filmbeelden die Jansen mee had genomen was haar eigen enthousiasme duidelijk overgesprongen op de leerlingen.
De kwaliteit van studentbegeleiding verbeteren
Voorafgaand aan het testen van de projecten is een oriënterende fase waarin de studenten hebben onderzocht hoe en of het probleem zich op andere scholen manifesteert. Door overleg met collega’s op andere scholen in de regio proberen ze een ontwerp te leveren wat breed inzetbaar is. Carmen Hovestad ontwikkelde bijvoorbeeld een lerend netwerk voor stagecoördinatoren in haar regio om zo de kwaliteit van studentbegeleiding te verbeteren. “Hiervoor heb ik met alle stage coördinatoren van de conservatoria uit heel Nederland gepraat en ook contact gezocht met de vo-raad.”
De afgestudeerden sloten hun presentatie af met een blik op de toekomst en op de vervolgstappen die ze willen nemen. Zo gaat een paar studenten studiedagen organiseren om de nieuwe inzichten en projecten over te dragen aan collega’s uit de regio. Degenen die een spel hadden ontworpen verwoordden ook de ambitie om deze verder te blijven ontwikkelen en uiteindelijk te verkopen aan andere scholen.
