Wat als je kind alleen maar dure cadeaus verlangt?

“Wat moet dit betekenen?”, vraagt moeder bij binnenkomst geërgerd. Campagne voeren voor een politieke partij in verkiezingstijd is één ding, maar voor Bol.com in sinterklaastijd Nintendo’s, Frozen-paleizen, Barbie-campers en selfiesticks ophangen, daar denkt ze niet aan. De dochters zitten er echter niet mee. Opgetogen zijn ze bezig in de kinderapp van Bol.com een foto te uploaden van het huis met de verlanglijst achter het raam. Als ze die vandaag insturen, maken ze kans om alle, maar dan ook alle cadeaus op de verlanglijst te winnen. “Wat blijft er dan nog over voor Sinterklaas?”, vraagt moeder zich gepikeerd af.

De grote speelgoedboeken van Bol.com, Intertoys of ToyChamp worden aan de kassa’s kwistig meegegeven, en eerlijk is eerlijk: vanaf oktober vormen de boeken een belangrijk onderdeel van de voorpret voor 5 december. Deze moeder kijkt met andere ogen naar de dikke reclamefolder: die prachtige Taj Mahal van Lego op de poster van de oudste kost bijna 500 euro.

Hopen dat het overwaait?

De jongste van 5 vroeg aan de moeder een briefje te schrijven bij de door haar uit­geknipte en opgeplakte wensenlijst. Daar moest op staan: “Lieve Sint, ik hoef niet alles te krijgen, maar wel graag íets dat op dit lijstje staat”. Andere jaren had de dochter geen van de uitgeknipte cadeaus gekregen. Wat moet moeder doen om pakjesavond straks niet op een teleurstelling uit te laten lopen? De wensenposter toch maar ter harte nemen, of de speelgoedboeken zo snel mogelijk wegmoffelen en hopen dat de exorbitante wensen overwaaien?

“Het speelgoed dat je geeft, is het visitekaartje van je opvoeding”, zegt Marianne de Valck van adviesbureau Spelen en Speelgoed altijd. “Jij bepaalt als ouder wat je kind krijgt en niet de commercie.” De Valck ziet het enthousiasme van kinderen voor de speelgoedboeken als een heel oud fenomeen. “Mijn eigen zoon haalde het boek ook bij de buren om van beide kanten van de pagina’s plaatjes te kunnen uitknippen.”

Je kunt het speelgoedwinkels niet kwalijk nemen dat ze hun best doen om hun producten te verkopen, en dat ze technieken gebruiken met posters en winacties. “Het enige is dat ze het gezond verstand van kinderen niet moeten proberen te ondermijnen.”

Kinderen zijn gemakkelijk te beïnvloeden. De Valck: “Speelgoed dat licht geeft, veelkleurig, groot en gedetailleerd is, en over veel losse onderdelen beschikt, dat is nu eenmaal heel aantrekkelijk. Wordt er dan ook nog een bekendheid als Max Verstappen of bepaald figuurtje als een unicorn aan gekoppeld, dan heb je een kind snel te pakken.”

Wil moeder hier niet voor buigen, dan is zij niet de enige. “Ik zie dat er steeds meer ouders zijn die minder speelgoed geven aan hun kind. Ouders worden zich steeds bewuster van de ecologische voetafdruk van speelgoed. Kinderen begrijpen ook heel goed dat ze niet alles zullen krijgen wat op hun lijstje staat.” 

Een keertje patat

Maar dat moeder toch ook wel een beetje aan de verwachtingen van de kinderen tegemoet wil komen, dat begrijpt De Valck. Zij zal dan ook nooit adviseren om dat Frozen-paleis niet te geven. “Ieder kind is anders en de ouder weet het beste waar het mee uit de voeten kan. En, net als bij voeding, het is niet erg om je kind een keertje patat te geven.” 

Maar, zoals ook blijkt uit haar boek over eerste hulp bij het kiezen van speelgoed, je kunt als ouder wel ergens op letten. Goed speelgoed voldoet volgens De Valck aan vijf criteria: het stimuleert de creativiteit en de constructieve, cognitieve, motorische en sociale vaardigheden. “Een blokkendoos kan aan al deze criteria voldoen, terwijl een voorgeprogrammeerde computer het kind al in een door de fabrikant bedachte richting leidt en daarmee veel minder goed scoort. Zo kun je dus altijd wel naar de speelwaarde kijken.”